موزه و تسهیلات پیرامونی رصدخانه مراغه
• محل : مراغه
• سال : 1382
• وضعیت کنونی : پروژه
• کاربری : فرهنگی
پایه گذاری رصدخانه مراغه به گونه یك بنیاد عظیم پژوهشی و آموزشی در قرن هفتم هجری و نقش مهم آن در گردهم ساختن گروهی بزرگ از دانشمندان و دانش پژوهان و دانشجویان از یكسو و تمركز دادن كتابها و مدارك و اسناد علمی معتبر در آن و فراهم ساختن موجبات پژوهش در جوی آزاد و بهره مند از تمامی امكانات لازم و بالاخره عرضه ساختن نتیجه بررسی ها و كشفیات این بنیاد علمی در جهان آن روز، موجبات آن را فراهم ساخت تا شهرت این مركز علمی در بیشتر سرزمین ها بپیچد و توجه بسیاری از سرزمینها را بسوی مراغه جلب سازد.
ساختمان موزه مراغه در سال 1382 توسط سازمان میراث فرهنگی و گردشگری به مشاور شارستان ارجاع داده شد. با توجه به موقعیت تاریخی سایت، پتانسیل های ویژه ای در آن حضور داشته و در طراحی این مجموعه تاثیرگذار بود که در سطور زیرین به آن اشاره می گردد.
در طرح اساسی بازپیرایی مجموعه تاریخی رصدخانه مراغه، باتوجه به اهمیت این مجموعه پرارزش از نظر تاریخ علم ایران و جهان، ایجاب می كرد تا در زمینه ایجاد تاسیسات جانبی نیز طرح لازم درنظر گرفته شود. این تاسیسات مجموعه ای بوده كه تلاش بر شناسایی بیشتر و گویاتر این مركز تاریخی/ علمی در ایران به بازدید كنندگان در سطوح و دانش های متفاوت اطلاعات ارزنده ای را ارائه دهند. با ایجاد این واحدها برداشتی تازه برای همه بازدیدكنندگان در زمینه علم ستاره شناسی كهن ایران و سیر و چگونگی آن بدست خواهد آمد. همچنین با ایجاد یك تالار كوچك كنفرانس امكان برگزاری سمینارهای علمی و تبادل نظر در زمینه ستاره شناسی و تاریخ علوم در ایران فراهم خواهد آمد.
با ایجاد پلانتاریوم نیز موجبات آن فراهم خواهد گشت تا بازدیدكنندگان از مجموعه بتوانند با مشاهده آن شناختی مطلوب از آسمان بدست آورند، باشد كه این خود موجب آن گردد تا شوق تحقیق در كارهای ستاره شناسی كه پس از دورانهای شكوفایی گذشته، امروز از دلها بیرون رفته است، بار دیگر در میان جوانان این مرز و بوم زنده گردد.
نهایتاً آنكه با برپاساختن یك مهمانسرای مناسب، مكان لازم برای پذیرایی موقت، استراحت و اقامت ایران گردان و جهانگردان داخلی و خارجی و همچنین محققان و پژوهشگرانی كه به نیت دیدار و پژوهش به مراغه می آیند، بوجود آید؛ امری كه می تواند به اقتصاد شهر مراغه كمك موثری بكند و باتوجه به دیدنیهای تاریخی دیگر این شهر، موجبات رونق صنعت جهانگردی در این محل فراهم آید.
درمورد بنای این واحدها كه هریك حجمی خاص و قابل توجه را در برمیگیرند، اساس كار براین است كه ضمن نزدیك بودن به مجموعه كشف شده تاریخی رصدخانه، از نظر شكل كلی و نقشه و نما و انتخاب نوع مصالح و بالاخره محل برپایی آنها باید چنان باشد كه كوچكترین لطمه ای به فضای محوطه اصلی رصد خانه و آثار كشف شده وارد نیاورد و بعلت حجم بناهای مزبور، فضای تاریخی مجموعه تحت تاثیر قرار نگیرد.
از این رو باید كوشش گردد تا محلی در دامنه تپه انتخاب شود كه بازدیدكنندگان تا رسیدن به روی صفه اصلی سطح تپه و بازدید مجموعه تاریخی، با واحدهای مزبور برخورد نكنند. حتی باید درمورد مسیر جاده ای كه به بالای تپه می رود و محل پارك ماشین ها و بالاخره درخت كاری و ایجاد فضای سبز نیز این همه مورد نظر قرار گیرد. زیرا اصل حفظ منظر و فضای مجموعه تاریخی كشف شده است و باید دانست كه دیگر اقدامات همگی باید درخدمت آن قرار گیرد نه آنكه مجموعه مزبور را تحت تاثیر قرار دهد.
باتوجه به آنچه كه در سطور پیشین بدان اشاره شد، طراحی مربوط به ایجاد موزه و بخشهای مختلف آن آغاز گشت.
