طرح ساماندهی و بهسازی بافت کهن کرمان

بروندادها:

توضیحات پروژه:
قرارداد تهیه طرح ساماندهی و بهسازی بافت کهن کرمان در دی ماه 1386 با سازمان عمران و بهسازی شهری ایران به امضا رسید اما مطالعات آن از اردیبهشت 1387 آغاز گردید . از زمان اولین طرح جامع شهر کرمان مسائل و مشکلات بافت کهن و فرسودگی بیش از حد آن به چشم می خورد. . به همین دلیل در طرح جامع مزبور ضرورت انجام مطالعات ویژه و تهیه طرحهای ساماندهی و احیاء بافت برای این منطقه از شهر مورد تاكید قرار گرفت.

از آن زمان تا كنون بالغ بر 25 سال یعنی حداقل 5 دوره برنامه ریزی میان مدت گذشته ، لكن هیچ طرحی نتوانسته تاثیر چندانی در حل مشكلات موجود و ارتقاء كیفیت محیط همراه با حفاظت ، ‌احیاء و بهره برداری از میراث فرهنگی غنی این بافت به جای گذارد. لذا هدف مهندسین مشاور شارستان از مطالعات انجام شده، ‌نگاهی دوباره به فرصت ها و محدودیت های موجود و جریان توسعه بافت كهن شهر كرمان ،‌ ارزیابی اقدامات و روش های برخورد گذشته و ارائه راه حل های علمی با تاكید بر امكان تحقق پذیری راه حل های پیشنهادی بوده است. مطالعات بافت کهن کرمان در چهار بخش انجام شده است :
– بخش اول : بررسیهای مقدماتی و تفصیلی شامل شناخت اولیه و تدوین چشم اندار مقدماتی، معیار های حاکم بر احیای بافت کهن، روش شناسی فرآیند طرح ، ارزیابی طرحها و برنامه های گذشته و طرحهای فرادست ، نقش و جایگاه بافت کهن کرمان ، پیمایش میدانی از ساکنین بافت ، ویژگیها و مسائل بافت کهن از دیدگاه دست اندرکاران و بررسی و تدوین چشم انداز مقدماتی بافت کهن .
– بخش دوم : شناسایی محدوده طرح ، بررسی ویژگی های جغرافیایی و زیست محیطی بافت کهن ، سیر تحولات تاریخی شهر و بافت کهن کرمان ، ویژگی های جمعیتی و اجتماعی و فرهنگی ، ویژگی های اقتصادی مالی بافت کهن ، شناسایی سازمان فضایی و عملکردی ، وضع شبکه رفت و آمد و ترابری ، وضع تاسیسات و تجهیزات شهری،سازماندهی موجود مدیریت توسعه شهری ، آسیب شناسی و تجزیه و تحلیلی عوامل و عوارض نابسامانی بافت
– بخش سوم : بررسی و ارزیابی و اقدامات بافت تاریخی در نمونه های موردی ایران وجهان
– بخش چهارم : تجزیه و تحلیل و استنتاج از بررسی های وضع موجود و طرح ها و برنامه های پیشنهادی

دو عرصه بررسی بافت کهن با جایگاه مرکزی اصلی در شهر کرمان :
– بخش مرکزی بافت : این قسمت از بافت کهن که عمدتاً شامل بازار و مجموعه های وابسته به آن میگردد از اهمیت بیشتر برخوردار است و بعلت تراکم آثار با ارزش و حساسیت آن نیاز به تهیه و اجرای طرح ها و برنامه های حفظ و احیاء خاص دارد.
– بخش حاشیه ای : این قسمت عمدتاً شامل محله های مسکونی قدیمی، مراکز محله و بعضی از آثار با ارزش تاریخی مانند مسجد ملک و غیره است. ضرورت تهیه طرح هائی با دید بازگرداندن زندگی شهری ، تامین تاسیسات، خدمات و احتیاجات عمومی مورد نیاز محله ها همراه با احترام به ارزش های فرهنگی موجود در بافت مورد تاکید است.

ترسیم چشم انداز (جهت گیری راهبردی) برای بافت كهن شهرکرمان:
– بعد عملكردی در شهر كرمان و در مقیاس منطقه ای : مركز شهری با هویت،‌ با نشاط و پر تحرك. یك مركز شهر مدرن برای ارائه خدمات تجاری شهری و منطقه ای ، گردشگری، فرهنگی و پشتیبانی از فعالیت های آموزش عالی.
–بعد فرهنگی – اجتماعی و خدماتی ویژه : بافت كهن شهر ، ‌به مكانی اصیل و با هویت نماینده فرهنگ غنی كرمان که در این مركز، خدمات اصلی مربوط به تجارت فرش و سایر فرآورده های استان مانند زیره، پسته و غیره متمركز است . نمایشگاه های مربوط به فرش، صنایع دستی‌، و دیگر فرآورده ها علاوه بر معرفی كالاها ، و ویژگی های فرهنگی كرمان،‌در عین حال گردشگری در سایر نقاط اطراف مانند جوپار ،‌ ماهان ، بم و دیگر شهرهای مهم منطقه را نیز تقویت می كند.
–بعد فضایی – کالبدی : بافت كهن كرمان محیط زیبا و اصیلی است برای سكونت اقشار با فرهنگ و علاقمندان به میراث فرهنگی با ارزش این شهر،‌كه زندگی در فضای با هویت ایرانی و به ویژه كرمانی را به سكونت در فضاهای معماری تقلید شده از غرب ترجیح می دهند. بافت كهن كرمان بسیار سالم، زیبا و طراحی شده بر اساس معیارهای حاكم بر معماری و شهرسازی گذشته كرمان و در عین حال پاسخگوی نیازهای زندگی امروزی مجهز به كلیه تاسیسات و تجهیزات مورد نیاز است .
–بعد بصری : ساباط ها،‌ واشدگاهها، میدانها،‌ فضاها و عرصه های عمومی زیبائی كه بدین ترتیب شكل گرفته اند، ساختمانهای مرمت شده یا از نو ساخته شده را با هماهنگی و تناسب كامل در اطراف خود جا داده اند. این فضاها علاوه بر ایجاد محیطی بسیار دلپذیر برای ساكنان ، نمونه های ارزشمندی برای بازدید گردشگران و علاقمندان به میراث فرهنگی با ارزش كرمان هستند.